Peperstraat, Zaandam
Opdrachtgever
Opportunity Vastgoed
Architect
Sjoerd Soeters PPHP
Studio JUIST
Locatie
Peperstraat, Zaandam
Jaar
2017 – nu
De Peperstraat in Zaandam wordt getransformeerd tot oostelijke entree van het centrum. Deze binnenstedelijke herontwikkeling bevindt zich in het verlengde van de gedempte gracht en ten oosten van De Zaan.
Het plan biedt ruimte aan circa 571 nieuwe woningen verdeeld over negen gebouwen, verschillende voorzieningen en een ondergrondse parkeergarage voor circa 334 plaatsen. Daarmee sluit het aan bij de ambities van de gemeente Zaanstad om dit deel van het centrum een kwaliteitsimpuls te geven. PPHP heeft, in samenwerking met de gemeente Zaanstad, het stedebouwkundig ontwerp voor de Peperstraat gemaakt. Studio JUIST werkt als architect aan de bouwkundige uitwerking van het plan.
Stedebouwkundig plan
De Peperstraat is in de huidige situatie een door autoverkeer gedomineerde straat. De rechtlijnigheid van de ruimte en de horizontaal georiënteerde bebouwing geven het gevoel dat je verder moet.
In het ontwerp voor de vernieuwde Peperstraat wordt de openbare ruimte vergroot om plaats te maken voor een park. In het plan staan de voetganger en de fietser centraal. De vernieuwde Peperstraat wordt een parkachtige plek waar je prettig kunt wonen en verblijven.
Het plan heeft een stedelijk karakter waarbij met aandacht is ontworpen aan de aansluiting op de kleinschalige achterliggende woonbuurten. De langgerekte ruimte van het park wordt aan beide uiteinden beëindigd door een hoger volume. De ovale vorm van het park biedt alle omringende woningen uitzicht op het groen. Door een mix aan woningtypes in het plan te integreren, worden diverse doelgroepen aangetrokken.
Ensemble architectuur
De stedebouwkundige opzet en architectuur van de vernieuwde Peperstraat refereert aan de periode in de Nederlandse stedebouw- en architectuurgeschiedenis waarin, door bijvoorbeeld Berlage, stadsuitbreidingen werden ontworpen als een stelsel van hiërarchisch geordende ruimtes. Denk hierbij aan hoofdstructuren van bomenlanen, pleinen, zijstraten en buurtpleintjes. De Talmabuurt, aan de zuidkant van de Peperstraat, is hier een kleinschalig voorbeeld van en vormt een aanknopingspunt voor het ontwerp van de Peperstraat. De architectuur wordt ingezet om de verschillende stedelijke ruimtes van goed geproportioneerde wanden te voorzien die in relatie staan tot de openbare ruimte. Daarmee wordt de architectuur sterk gedicteerd door de stedenbouwkundige opzet.
Door deze stedebouwkundige opzet en het gebruik van dezelfde architectuurkenmerken, worden de gebouwen rondom het park familie van elkaar. Typerend voor het ontwerp zijn het rijk gedetailleerde metselwerk, de met pannen gedekte schuine daken en de aanwezige witte goten en erkers. Het centraal gepositioneerde Blok 10 heeft binnen het geheel een eigen karakter. Het heeft zowel een gezicht naar het park als naar de entree van de Peperstraat waar de toegang tot de parkeergarage de auto uit het straatbeeld laat verdwijnen.
In een vroeg stadium is de ambitie gesteld om Peperstraat letterlijk en figuurlijk te vergroenen. De nieuwbouw voldoet natuurlijk aan de meest recente duurzaamheidseisen. Bovendien krijgen alle gebouwen groene daken die zijn voorzien van een krattensysteem en groeien klimplanten als privacy scherm en zonwering langs de galerijen omhoog. Samen met het park in de openbare ruimte kan op deze manier regenwater worden vastgehouden, droogte en hittestress worden tegengegaan en worden bijgedragen aan de biodiversiteit.
Participatietraject
Het plan is in augustus 2024 vastgesteld in de gemeenteraad. De afgelopen jaren zijn we betrokken geweest bij de samenwerking met diverse bewonerspanels bestaande uit omwonenden en geïnteresseerden. Hiervoor zijn ook een aantal video’s gemaakt waarin de plannen voor de Peperstraat verder worden toegelicht.
Hester Stuivenberg heeft voordat zij Studio JUIST oprichtte bij PPHP als projectarchitect aan de Peperstraat gewerkt. Zij is vanaf het stedebouwkundig ontwerp al betrokken bij het plan en zet dit nu door vanuit Studio JUIST.
